اجزای تشکیل دهنده سنتور

اجزای تشکیل دهنده سنتور

همانطور که در مقاله قبلی "راهنمای خرید سنتور" به اجزای تشکیل دهنده سنتور اشاره کردم، در این مقاله نیز قصد داریم که اجزای تشکیل دهنده سنتور را دقیق تر مورد بررسی قرار دهیم. شاید براتون سوال باشه که چرا روی این تایپ مقاله فوکوس زیادی داریم!؟ خب دلیلش اینکه با توجه به وضعیت معیشتی الان کسی نمیخواد کلی هزینه کنه و سنتور خوبی دستش نرسه، یعنی ما فقط داریم گوشزد می کنیم که چه چیزهایی رو در خرید سنتور باید بهشون دقت کرد.

• جعبه صوتی جعبه صوتی از چهار وجه شامل صفحه رو و زیر و کلاف‌های جانبی ساخته شده است. ضلع بزرگتر ذوزنقه معمولا ۹۰ و ضلع کوچک آن حدود ۳۶ سانتی متر است. کلاف‌های جانبی دارای ارتفاع ۶ و قاعده ۲۶ سانتی متر هستند. این ساز را از چوب‌های محکم مانند گردو، آزاد و فوفل ساخته می‌شود و مرغوب‌ترین قسمت چوب را برای صفحه رو انتخاب می‌کنند؛ زیرا بیشترین فشار بر این صفحه وارد می‌شود.
• پل‌ها داخل جعبه ساز بین صفحه رو و زیر پل‌هایی استوانه‌ای شکل به قطر حدود نیم تا یک سانتی‌متر نصب می‌کنند تا فشار وارد بر صفحه رو را تحمل و از نشست صفحه جلوگیری کنند. پل ها علاوه بر آن بر ایجاد تعادل و کیفیت صدای ساز نیز تاثیر می‌گذارند. محل اتصال و نصب این پل‌ها به نسبت موقعیت چوب متفاوت است و جالب است بدانید که در بعضی از سنتور‌ها که جعبه‌ی صوتی بزرگی دارند از پل‌های شانه‌ای استفاده می‌کنند
• خرک روی صفحه‌ی رو قطعه‌های کوچک چوبی و استوانه‌ای به ارتفاع ۲ و قطر یک و نیم سانتی متر نصب شده است. روی خرک شیاری برای نصب مفتول فلزی نصب می‌کنند. مفتول‌ها مانع تماس سیم با چوب و موجب شفاف شدن صدای ساز می‌شوند. سنتور دارای ۱۸ خرک است که ۹ خرک در سمت راست و ۹ خرک در سمت چپ قرار گرفته اند و از روی هر خرک ۴ سیم می‌گذرد که همصدا با هم کوک می‌شوند. بد نیست بدانید که معمولا خرک‌های طرف راست به اندازه ۲ میلی متر کوتاه‌تر از خرک‌های سمت چپ هستند تا سیم‌های طرف چپ بر سیم‌های سمت راست سوار باشند.
• شیطانک شیطانک دو قطعه باریک و چوبی به اندازه طول قاعده ذوزنقه است که در طرفین راست و چپ صفحه‌ی رویی نصب می‌شوند. بر روی سطح رویی شیطانک شیار‌های افقی کم عمقی به فاصله‌ی یک میلی متر و به تعداد سیم‌های سنتور برای عبور هر سیم ایجاد شده‌اند. همچنین در طول شیطانک شیاری وجود دارد که یک مفتول فلزی با قطر یک تا یک و نیم میلی متر از روی آن عبور کرده است.
• سیم گیر به تعداد سیم‌های ساز، ۷۲ مفتول فلزی در ردیف‌های چهارتایی در بدنه کلاف سمت چپ سنتور نصب می‌شود که نیمی از مفتول به داخل کلاف فرو می‌رود و نیمی دیگر به سمت بیرون است و یک سر سیم به آن گره می‌خورد.
• گوشی‌های ساز سنتور، این ساز خوش صدای ایرانی دارای ۷۲ میله از جنس فولاد یا فلزات ضد زنگ است که در بدنه کلاف سمت راست در ردیف‌های چهارتایی نصب می‌شوند. قسمت بیرونی این گوشی‌ها دارای یک سوراخ است که یک سر سیم داخل آن فرو می‌رود و اضافه سیم دور گوشی پیچیده می‌شود.
• سیم‌های ساز این ساز دارای ۷۲ سیم به قطر حدود چهاردهم است که ۳۶ سیم به رنگ زرد و از جنس مس یا برنج هستند و در گروه‌های ۴ تایی روی ۹ خرک سمت راست قرار می‌گیرند. ۳۶ سیم دیگر به رنگ سفید و فلز فنری هستند که در گروه‌های ۴ تایی روی ۹ خرک سمت چپ قرار می‌گیرند.
• مضراب ساز سنتور همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد این ساز به کمک دو مضراب چوبی نواخته می‌شود. مضراب از سه قسمت زیر تشکیل شده است: سر مضراب: محل برخورد مضراب به سیم است که معمولا برای ایجاد یک صدای گرم و لطیف سر آن را با نمد می‌پوشانند. ساقه مضراب: ترکه‌ی باریکی بین حلقه و سر مضراب است. حلقه مضراب: حالت نیم دایره دارد و با انگشت‌های شست و سبابه و میانی دور حلقه را می‌گیرند.
• کلید کوک برای کوک کردن ساز از وسیله T شکل به نام آچار کوک یا کلید کوک استفاده می‌کنند. قسمتی از کلید که در دست قرار می‌گیرد ممکن است از جنس چوب یا پلاستیک باشد و در انتهای قسمت دیگر سوراخ کم عمقی به شکل تراش سر گوشی وجود دارد.
• کوک و وسعت صوتی سنتور سنتور این ساز زهی مضرابی دارای ۲۷ صدا در سه پوزیسیون است که در دستگاه‌های مختلف کوک مخصوص به خود را دارند. وسعت معمول صدای این ساز یک نت بیشتر از سه اکتاو است و اگر از پوزیسیون چهارم استفاده شود این وسعت بیشتر می‌شود.

منبع:معرفی ساز سنتور

انواع سنتور - بخش دوم

خرید سنتور | انواع سنتور

سنتورها در انواع مختلفی تولید میشوند. سازنده های سنتور معمولا نام خود را به عنوان برند سنتور بر روی سنتور درج میکنند. به عنوان مثال استاد صادقی که از سازنده های به نام سنتور در ایران هستند سنتور های خود را با برند سنتور صادقی عرضه می کند. در این مطلب میخواهم به برخی از سنتور های صادقی اشاره کنم و آنها را از لحاظ ساختمان و مواد به کار رفته در آنها بیشتر مورد بررسی قرار دهم.

سنتور صادقی 12 خرک مینیاتور

سنتور صادقی ۱۲ خرک مینیاتور، یکی از مدل های کامل ساخته شده توسط کارگاه استاد موسوی است. همانگونه که در عنوان این سنتور ذکر شده است، تعداد خرک های آن از حالت متداول ۹ تایی بیشتر است و این ویژگی باعث می شود که این ساز فواصل بیشتری را در گستره صوتی خود پوشش بدهد. تعداد بیشتر نیم پرده ها و ریز پرده هایی که می توان بر روی این سنتور داشت، امکان نواختن قطعات متنوعی از دستگاه های موسیقی ایرانی را فراهم می آورد و از این رو، نوازندگی که می خواهند در موقعیت های خاص، محدوده گسترده تری از اصوات موسیقیایی را در اختیار داشته باشند، می توانند از این ساز ۱۲ خرک به بهترین نحو بهره ببرند.

صدای سنتور صادقی ۱۲ خرک مینیاتور، در تمامی گستره صوتی آن، صدایی یکدست و شفاف است و نکات منفی همچون تقه کردن را ندارد. هم چنین این ساز اصطلاحاً زیر مضراب نرم است و نوازنده را در نوازندگی های طولانی خسته نمی کند.

صفحه رویی و زیرین و کلاف های این سنتور از چوب گردوی مرغوب ساخته شده و در سمت راست کلاف، به اقتضای آنکه گوشی ها در این سمت قرار می گیرند، از چوب مقاوم تری استفاده شده است. گوشی ها به راحتی کوک می شوند و در جریان نوازندگی، به خوبی کوک نگه می دارند. در ارتباط با جزییات ظاهری و تزیینی این سنتور، می توان به طرح زیبای مینیاتور در وسط صفحه، طرح چهارخط در تمام حاشیه صفحه و طرح های گل بر روی کلاف پایین و پیشانی ساز اشاره کرد. هم چنین بر روی صفحه سه گل (حفره صوتی) تعبیه شده است. صنعت و ساختمان ساز، گویای آن است که طی مراحل ساخت، به جزییات و کیفیت کلی ساز توجه ویژه ای شده است. علاوه بر اینها، وجود پیکاپ به نوازنده این ساز اجازه می دهد که صدای آن را به آمپلی فایر انتقال داده و در اجراهای زنده از صدای بلندتری از این ساز بهره مند گردد.

ارزیابی سنتور صادقی 12 خرک مینیاتور از نظر کارشناسان این ساز

سنتور صادقی چهار خط دو مهر

امروزه ساز سنتور از محبوب ترین سازهای موسیقی ایرانی است که صدای منحصر به فردش را چه به صورت تک نوازی و چه در قالب گروه نوازی ها بسیار می شنویم. سنتور از بدنه تماماً چوبی، خرک های چوبی و سیم های فلزی که در دسته های چهارتایی از روی خرک ها می گذرند تشکیل شده است. در بعضی از سنتورها با روش های خاص، بر روی بدنه سنتور طرح های تزیینی ایجاد می کنند تا ساز از نظر زیبایی بصری نیز دلپذیرتر باشد. از جمله طرح های تزیینی اجرا شده بر روی سنتورها، طرح چهار خط یا همان خاتم کاری در نوار حاشیه ی صفحه رویی است که در سنتور صادقی چهار خط دو مهر نیز توسط سازنده بر روی ساز اجرا شده است.

برای بدنه این سنتور (صفحه رویی، کفه، کلاف) از چوب گردوی باکیفیت استفاده شده که اجزای آن با ظرافت تمام در کنار هم قرار گرفته و به هم چسبانده شده اند و در مرحله پرداخت و رنگرزی چوب نیز، دقت و سلیقه بالایی به کار گرفته شده است.

گوشی های سنتور صادقی چهار خط دو مهر، از نوع آهن آبکاری اتوماتیک هستند و به خوبی کوک شده و کوک نگه خواهند داشت. سیم هایی که روی ساز بسته شده اند نیز از نوع با کیفیت سیم های سنتور هستند. این مدل نیز مانند همه سنتورهای صادقی همراه با تمامی تجهیزات ضروری از جمله جعبه، مضراب، آچار، شناسنامه و ضمانت نامه ارائه می شود.

ارزیابی سنتور موسوی یک مهر ویژه از نظر کارشناسان این ساز

سنتور صادقی چهار خط معمولی

سنتور ساز خوش صدای موسیقی ایرانی است که در دسته بندی سازهای مختلف، جزو زهی-کوبه ای ها به حساب می آید. نوع متداول امروزی سنتور دارای ۱۸ خرک (دو ردیف ۹ تایی) و ۷۲ سیم است که بصورت دسته های چهارتایی از روی خرک ها می گذرند و روی کلاف چپ و راست سنتور به سیم گیرها و گوشی ها متصل می شوند. در تزیین ساز سنتور از تکنیک های مختلفی استفاده می شود که هرکدام شکل منحصر به فردی به این ساز اصیل ایرانی می بخشد.

سنتور صادقی چهار خط معمولی، از سری سازهای معمولی (غیر سفارشی) این سازنده است که با طرح خاتم کاری چهار خط در تمام حاشیه صفحه، نسبت به سایر مدل ها قابل تشخیص است. جنس کلی ساز (صفحه رویی، کفه، کلاف و خرک ها) از چوب گردو است. سیم های زرد استفاده شده بر روی این سنتور، از نوع سیم های درجه یک آلمانی “بدرا” است. گوشی ها از نوع آهن آبکاری اتومات هستند و شکل و نظم قرارگیری آنها بر روی کلاف راست، در نگهداری خوب کوک بر روی این سنتور تأثیر مهمی داشته است.

فاصله بین سیم ها در سنتور چهار خط معمولی صادقی به خوبی تنظیم شده است تا اثری از نواقص صوتی در صدای آن وجود نداشته باشد. در بخش زیرین ساز (بر روی کفه) سه برجستگی کوچک تعبیه شده است که ارتفاع ساز را از سطحی که بر روی آن قرار می گیرد قدری بالاتر می برد تا حجم صدای ساز مقداری افزایش پیدا کند. در مجموع کیفیت صوتی سنتور صادقی مدل چهار خط معمولی، قابلیت کوک نگه داشتن آن، و سایر خصوصیات صنعتی و ساختاری آن، این ساز زیبا را برای هنرجویانی که قصد آغاز یادگیری موسیقی ایرانی را با ساز سنتور دارند، به یک گزینه مناسب و هم چنین مقرون به صرفه تبدیل کرده است.

ارزیابی سنتور صادقی چهار خط معمولی از نظر کارشناسان این ساز

از جمله دیگر سنتورهای صادقی می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:

• سنتور صادقی چهارخط مینیاتور
• سنتور صادقی دو طرفه سفارشی
• سنتور صادقی دوازده خرک دو مهر
• سنتور صادقی دوازده خرک معمولی
• سنتور صادقی ساده دو مهر
• سنتور صادقی ساده سفارشی

منتظر بخش های دیگر این مطلب باشید...

منبع مطلب:کلکسیون سنتور