معرفی ساختمان سنتور

معرفی ساختمان سنتور

سنتور یک ساز ذوزنقه شکل است که از چوب و فلز ساخته می‌شود. نوازنده سنتور برای نواختن، ضلع بزرگتر ساز را روبروی خود قرار می‌دهد و سر مضراب‌های چوبی را با نمد می‌پوشاند، سپس با مضراب به سیم‌ها ضربه می‌زند تا صدا تولید شود. ساز سنتور از اجزای مختلف با ویژگی‌های خاص تشکیل شده است که در ادامه ابتدا به تاریخچه این ساز و سپس به معرفی تک تک اجزای آن می‌پردازیم.

تاریخچه ساز سنتور

سنتور یک ساز ذوزنقه شکل است که از چوب و فلز ساخته می‌شود. نوازنده سنتور برای نواختن، ضلع بزرگتر ساز را روبروی خود قرار می‌دهد و سر مضراب‌های چوبی را با نمد می‌پوشاند، سپس با مضراب به سیم‌ها ضربه می‌زند تا صدا تولید شود. ساز سنتور از اجزای مختلف با ویژگی‌های خاص تشکیل شده است که در خرید سنتور مهم هستند و ما  در ادامه ابتدا به تاریخچه این ساز و سپس به معرفی تک تک اجزای آن می‌پردازیم.

ساز خوش صدای سنتور یکی از کهن‌ترین و قدیمی‌ترین ساز‌های ایرانی است که قدمت آن به ۵۵۹ پیش از میلاد بازمی گردد و نشانه‌هایی از این ساز بر سنگ ‌تراشی‌های آشور و بابلیان پیدا شده است. شواهد نشان می‌دهد که ایرانی‌ها قبل از ظهور اسلام با این ساز آشنا بودند؛ سپس رفته رفته و با گذر زمان ساز پیشرفت و به کشور‌های دیگر نیز راه پیدا کرد. ابوالحسن علی ابن حسین مسعود، تاریخ نگار نامدار و نویسنده کتاب مروج الذهب در شرح اوضاع موسیقی در زمان ساسانیان نام سنتور (سنطور) را در بین ساز‌های متداول ایرانی آورده است.

ساخت این ساز خوش صدا را به فیلسوف نظریه پرداز و موسیقیدان بزرگ ابونصر فارابی (متوفای ۹۵۰ میلادی) نسبت داده اند. با این حساب این ساز عمری افزون بر هزارسال دارد.

:به نقل از ویکی پدیا

فارابی در کتاب احصاء العلوم در تعریف موسیقی می‌گوید:"علم موسیقی به‌طور کلی، از شناختن انواع الحان و آنچه الحان از آن‌ها تألیف می‌شود بحث می‌کند و روشن می‌سازد که الحان برای چه غرض‌هایی تألیف می‌شوند و چگونه باید تألیف شوند و بر چه حالی باید باشند تا تأثیر آن‌ها بیشتر و دلنشین تر گردد. کتاب موسیقی کبیر شاهکار فارابی در علم موسیقی است که با ترجمه آذرتاش آذرنوش برگردان شده‌است. به گفته دکتر عبدالامیر سلیم این کتاب عظیم‌ترین کار دوره اسلامی در زمینه موسیقی است. کارادیوو بیان می‌دارد که دراویش مولوی نغمه‌ها و نواها و آهنگ‌های باستانی را که با خواندن اشعار مولانا همواره زمزمه می‌کردند و همیشه در زهن داشته‌اند و می‌خوانند همگی منتسب به فارابی است. فارابی در این کتاب سعی کرده‌است که آرای پیشینیان در مورد موسیقی را جمع‌آوری کند. فارابی نخستین کسی است که نام خنیاگر معروف دربار خسرو پرویز را به جای باربد، به صورت درست یعنی فهلبذ ضبط کرده‌است. وی در موسیقی کبیر از دو نوع تنبور بغدادی و خراسانی نیز سخن می‌گوید. او همچنین از ساز شاه رود و شکل آن سخن می‌گوید. فارابی زمانی که شاهرود را توضیح می‌دهد از فاصله پنجم (پرده پنجم) نیز سخن گفته‌است.[۲۳]

انواع ساز سنتور

این ساز در ابعاد و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود که تفاوت آن‌ها فقط در زیر و بم بودن صدای آن‌ها است. انواع سنتور عبارتند از:

• سنتور مرسوم سل کوک سنتور معمول که برای آموزش هم از آن استفاده می‌شود سنتور سل کوک است که دارای دو ردیف نه تایی خرک در طرفین صفحه است. نت “دو” در آن همصدا با “دو” دیاپازون است.
• سنتور لا کوک این ساز نیز دارای دو ردیف ۹ تایی خرک در طرفین است، ولی ابعاد آن نسبت به ساز سل کوک کمی کوچک‌تر است. این ساز در دسته ساز‌های انتقالی قرار می‌گیرد و نت “دو” در آن همصدا با “ر” دیاپازون است و در هنگام نت نویسی باید برای آن یک پرده پایین‌تر نت نویسی کرد. این ساز برای گروه نوازی‌ها مناسب است.
• سنتور باس سنتور باس دارای یک جعبه صوتی بزرگ‌تر از سنتور معمولی است. سیم‌های سنتور باس دارای روکش فلزی در ضخامت‌های مختلف هستند و از روی هر خرک دو الی سه سیم عبور می‌کند. صدای این ساز یک اکتاو بم‌تر از سنتور معمولی است.
• سنتور کروماتیک این ساز بیشتر برای گروه نوازی‌های بزرگ استفاده می‌شود. ابعاد آن برابر با وسعت سنتور معمولی است، ولی خرک‌های بیشتری برای ایجاد نیم پرده و ربع پرده دارد. نت نویسی سنتور کروماتیک با کلید سل است و ۳۰ خرک بزرگ و کوچک برای ایجاد ۴۱ صدا روی صفحه دارد.
• سنتور کروماتیک بم این ساز با ساختار سنتور کروماتیک یک چهارم درست (شامل ۸ صدا)، از طرف ضلع بزرگ‌تر خرک‌هایی اضافه دارد و این صدا‌ها با کلید فا خط چهارم نت نویسی می‌شوند. این ساز جمعا دارای ۳۵ خرک برای ایجاد ۳۵ صدا است؛ و البته در قسمت صدا‌های بالا چند خرک کمتر دارد.

منبع:معرفی ساز سنتور

انواع سنتور - بخش دوم

خرید سنتور | انواع سنتور

سنتورها در انواع مختلفی تولید میشوند. سازنده های سنتور معمولا نام خود را به عنوان برند سنتور بر روی سنتور درج میکنند. به عنوان مثال استاد صادقی که از سازنده های به نام سنتور در ایران هستند سنتور های خود را با برند سنتور صادقی عرضه می کند. در این مطلب میخواهم به برخی از سنتور های صادقی اشاره کنم و آنها را از لحاظ ساختمان و مواد به کار رفته در آنها بیشتر مورد بررسی قرار دهم.

سنتور صادقی 12 خرک مینیاتور

سنتور صادقی ۱۲ خرک مینیاتور، یکی از مدل های کامل ساخته شده توسط کارگاه استاد موسوی است. همانگونه که در عنوان این سنتور ذکر شده است، تعداد خرک های آن از حالت متداول ۹ تایی بیشتر است و این ویژگی باعث می شود که این ساز فواصل بیشتری را در گستره صوتی خود پوشش بدهد. تعداد بیشتر نیم پرده ها و ریز پرده هایی که می توان بر روی این سنتور داشت، امکان نواختن قطعات متنوعی از دستگاه های موسیقی ایرانی را فراهم می آورد و از این رو، نوازندگی که می خواهند در موقعیت های خاص، محدوده گسترده تری از اصوات موسیقیایی را در اختیار داشته باشند، می توانند از این ساز ۱۲ خرک به بهترین نحو بهره ببرند.

صدای سنتور صادقی ۱۲ خرک مینیاتور، در تمامی گستره صوتی آن، صدایی یکدست و شفاف است و نکات منفی همچون تقه کردن را ندارد. هم چنین این ساز اصطلاحاً زیر مضراب نرم است و نوازنده را در نوازندگی های طولانی خسته نمی کند.

صفحه رویی و زیرین و کلاف های این سنتور از چوب گردوی مرغوب ساخته شده و در سمت راست کلاف، به اقتضای آنکه گوشی ها در این سمت قرار می گیرند، از چوب مقاوم تری استفاده شده است. گوشی ها به راحتی کوک می شوند و در جریان نوازندگی، به خوبی کوک نگه می دارند. در ارتباط با جزییات ظاهری و تزیینی این سنتور، می توان به طرح زیبای مینیاتور در وسط صفحه، طرح چهارخط در تمام حاشیه صفحه و طرح های گل بر روی کلاف پایین و پیشانی ساز اشاره کرد. هم چنین بر روی صفحه سه گل (حفره صوتی) تعبیه شده است. صنعت و ساختمان ساز، گویای آن است که طی مراحل ساخت، به جزییات و کیفیت کلی ساز توجه ویژه ای شده است. علاوه بر اینها، وجود پیکاپ به نوازنده این ساز اجازه می دهد که صدای آن را به آمپلی فایر انتقال داده و در اجراهای زنده از صدای بلندتری از این ساز بهره مند گردد.

ارزیابی سنتور صادقی 12 خرک مینیاتور از نظر کارشناسان این ساز

سنتور صادقی چهار خط دو مهر

امروزه ساز سنتور از محبوب ترین سازهای موسیقی ایرانی است که صدای منحصر به فردش را چه به صورت تک نوازی و چه در قالب گروه نوازی ها بسیار می شنویم. سنتور از بدنه تماماً چوبی، خرک های چوبی و سیم های فلزی که در دسته های چهارتایی از روی خرک ها می گذرند تشکیل شده است. در بعضی از سنتورها با روش های خاص، بر روی بدنه سنتور طرح های تزیینی ایجاد می کنند تا ساز از نظر زیبایی بصری نیز دلپذیرتر باشد. از جمله طرح های تزیینی اجرا شده بر روی سنتورها، طرح چهار خط یا همان خاتم کاری در نوار حاشیه ی صفحه رویی است که در سنتور صادقی چهار خط دو مهر نیز توسط سازنده بر روی ساز اجرا شده است.

برای بدنه این سنتور (صفحه رویی، کفه، کلاف) از چوب گردوی باکیفیت استفاده شده که اجزای آن با ظرافت تمام در کنار هم قرار گرفته و به هم چسبانده شده اند و در مرحله پرداخت و رنگرزی چوب نیز، دقت و سلیقه بالایی به کار گرفته شده است.

گوشی های سنتور صادقی چهار خط دو مهر، از نوع آهن آبکاری اتوماتیک هستند و به خوبی کوک شده و کوک نگه خواهند داشت. سیم هایی که روی ساز بسته شده اند نیز از نوع با کیفیت سیم های سنتور هستند. این مدل نیز مانند همه سنتورهای صادقی همراه با تمامی تجهیزات ضروری از جمله جعبه، مضراب، آچار، شناسنامه و ضمانت نامه ارائه می شود.

ارزیابی سنتور موسوی یک مهر ویژه از نظر کارشناسان این ساز

سنتور صادقی چهار خط معمولی

سنتور ساز خوش صدای موسیقی ایرانی است که در دسته بندی سازهای مختلف، جزو زهی-کوبه ای ها به حساب می آید. نوع متداول امروزی سنتور دارای ۱۸ خرک (دو ردیف ۹ تایی) و ۷۲ سیم است که بصورت دسته های چهارتایی از روی خرک ها می گذرند و روی کلاف چپ و راست سنتور به سیم گیرها و گوشی ها متصل می شوند. در تزیین ساز سنتور از تکنیک های مختلفی استفاده می شود که هرکدام شکل منحصر به فردی به این ساز اصیل ایرانی می بخشد.

سنتور صادقی چهار خط معمولی، از سری سازهای معمولی (غیر سفارشی) این سازنده است که با طرح خاتم کاری چهار خط در تمام حاشیه صفحه، نسبت به سایر مدل ها قابل تشخیص است. جنس کلی ساز (صفحه رویی، کفه، کلاف و خرک ها) از چوب گردو است. سیم های زرد استفاده شده بر روی این سنتور، از نوع سیم های درجه یک آلمانی “بدرا” است. گوشی ها از نوع آهن آبکاری اتومات هستند و شکل و نظم قرارگیری آنها بر روی کلاف راست، در نگهداری خوب کوک بر روی این سنتور تأثیر مهمی داشته است.

فاصله بین سیم ها در سنتور چهار خط معمولی صادقی به خوبی تنظیم شده است تا اثری از نواقص صوتی در صدای آن وجود نداشته باشد. در بخش زیرین ساز (بر روی کفه) سه برجستگی کوچک تعبیه شده است که ارتفاع ساز را از سطحی که بر روی آن قرار می گیرد قدری بالاتر می برد تا حجم صدای ساز مقداری افزایش پیدا کند. در مجموع کیفیت صوتی سنتور صادقی مدل چهار خط معمولی، قابلیت کوک نگه داشتن آن، و سایر خصوصیات صنعتی و ساختاری آن، این ساز زیبا را برای هنرجویانی که قصد آغاز یادگیری موسیقی ایرانی را با ساز سنتور دارند، به یک گزینه مناسب و هم چنین مقرون به صرفه تبدیل کرده است.

ارزیابی سنتور صادقی چهار خط معمولی از نظر کارشناسان این ساز

از جمله دیگر سنتورهای صادقی می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:

• سنتور صادقی چهارخط مینیاتور
• سنتور صادقی دو طرفه سفارشی
• سنتور صادقی دوازده خرک دو مهر
• سنتور صادقی دوازده خرک معمولی
• سنتور صادقی ساده دو مهر
• سنتور صادقی ساده سفارشی

منتظر بخش های دیگر این مطلب باشید...

منبع مطلب:کلکسیون سنتور

اختلافات قیمت سنتور از تومان تا میلیون

اختلاف قیمت سنتور

سنتور یکی از سازهایی است که تقریبا 70 درصد علاقه مندان به موسیقی آن را می پسندند و به دنبال یادگیری آن هستند. زمانی که کسی قصد یادگیری سنتور می کند معمولا ابتدا آموزشگاه و یا استاد مناسب را پیدا میکند. زمانی که میخواهد سنتور لازم را تهیه کند به طور معمول سنتور را انتخاب میکند که استاد به او پیشنهاد می دهد. البته گاها دست به سرچ و گشت و گزار در اینترنت میشود... خب در نهایت تصمیم به خرید می گیرد.

چیزی که اینجا روشن میشود تفاوت های میلیونی قیمت سنتور است. مگر می شود یک سنتور با سنتور دیگر در این حد تفاوت قیمتی داشته باشند. اما باید به این نکته توجه داشت که سنتور نیز مانند سایر محصولات انواع مختلفی دارد و بسته به نوع آن قیمت متفاوتی نیز می گیرد. به عنونا مثال مدل لاکوک مانند سل کوک 9 خرکی است اما در مقایسه با سنتور سل کوک صدای زیرتری دارد و از نظر کوک نیز یک پرده بالاتر از سنتور سل کوک می‌شود. سنتورهای 10، 11 و 12 خرکی نیز از مدل‌های دیگر سنتور است که برای تک نوازی مناسبتر است.

اساتید موسیقی اعتقاد دارند که در خرید سنتور باید معیار اول سازنده ساز باشد اما آیا واسطه گران فروش آلات و ادوات موسیقی به سازندگان اصلی ساز اشاره می‌کنند؟ خب در اکثر موارد نه، ولی مراجع تخصصی و با اسم و رسم مانند ساز24 نام سازنده را به عنوان یکی از فاکتورهای مهم در مشخصات ساز معرفی می کنند. سنتورها معمولا مزین به مهر خالق آن هستند که به نوعی ضمانت کیفیت آن‌ها محسوب می‌شود. از برترین نوازندگان سنتور هم می‌توان به پرویز مشکاتیان، سیامک آقایی، ابوالحسن صبا و اردوان کامکار اشاره کرد.

قیمت سنتور باید معیار دوم خرید و فروش این ساز باشد. اگر سری به سایت‌های آنلاین فروش آلات و ادوات موسیقی مانند ساز24، دیجی کالا، دیوار و شیپور و ... بزنید، متوجه می شوید که از یک میلیون تومان تا سی میلیون قیمت‌ها در نوسان است. مثلا « بسته سنتور علیزاده یک مهر با قیمت 1350 هزار تومان در ساز24 به فروش می رسد. در مقابل سنتور پژوهشکده سنتور گوهر ویژه با قیمت 11 میلیون در این سایت خریداری شده است. البته نباید فراموش کرد که سنتورهای دست دومی نیز وجود دارند که افراد در سایت هایی مانند دیوار و شیپور آگهی می کنند و قیمت آنها به نسبت مناسب است اما آیا مورد اطمینان هستند؟ قطعا باید هنگام خرید خرید سنتورهای دست دوم دقت کنید که دچار تاب‌خوردن و انحنا از ناحیه صفحه زیرین شوند.

منبع: اختلاف میلیونی سنتورها

قیمت گذاری سنتور چگونه است؟

فلسفه قیمت گذاری سنتور چیست ؟

آیا تا به حال شما نیز به این فکر کرده بودید که چرا قیمت آلات موسیقی از جمله سنتور تا این حد دگرگون است؟ مثلا سنتور 11 خرک با چوب گردو چه تفاوتی با سنتور علیزاده دو مهر دارد که باید اختلاف قیمت 4 میلیون تومانی داشته باشند. یا به عنوان مثال سنتور علیزاده یک مهر با سنتور علیزاده دو مهر چه جذابیتی برای هنرآموز باید ایجاد کند که هنرآموز بخواهد به خاطر بالا بودن تعداد مهر هزینه بیشتری پرداخت کند. قطعا این اختلاف قیمت دلایل خاص خود را دارد از جمله صدای ساز، کیفیت متریال به کار برده شده در ساز، کوک ساز و ... در قیمت سنتور تاثیر مستقیم می گذارند.

در قیمت سنتور متریال به کار رفته شده از جمله جعبه رِزُنانس، جنس جعبه، گل روی جعبه، ضخامت صفحه و کف، شیطانک، گوشی و سیمگیر مهم هستند که به نسبت کیفیت آنها قیمت نیز تغییر می کند.

شاید برای شما نیز این واژه آشنا باشد: " صدای ساز یکدست است". یکدست بودن صدای ساز یعنی سازنده آن برای ساخت آن تلاش بسیار زیادی را متحمل شده است. زمانی که صدای ساز یکدست باشد یعنی ضخامت صفحه و جنس آن و محل پل گذاری با هم تناسب دارند و عدم این تناسب ایراد بسایر مهمی برای سنتور و نوازنده حرفه ای به حساب می آید. حجم صدای ساز بستگی به سلیقه شما دارد اما معمولا پیشنهاد می شود سازهای پرحجم را انتخاب نکنید (مخصوصا در سازهای ارزان). زیرا این حجم زیاد با کاهش ضخامت و کاهش تعداد پل و استفاده از چوب روشن قابل دستیابی است که خود این موارد برای اینکه یک سنتور، ضعیف محسوب شود کافیست. انتخاب صدا یک تخصص است که با تجربه به دست می¬آید بنابراین اگر نوآموز هستید و در این زمینه تجربه ای ندارید پیشنهاد می کنیم که حتما نظر استاد و کارشناس این حوزه رو جویا باشد.

چرا کوک ساز ممکن است در قیمت سنتور تاثیر گذار باشد؟ سازی که چندین بار کوک شده باشد ساز بهتری است و اگر کوک نشده حتما از کسی که توان و تخصص کوک کردن را داشته باشد بخواهید چند سیم را به صورت امتحانی دوباره کوک کند تا از کیفیت نگهداری کوک ساز مطمئن شوید. نکته دیگر اینکه هیچ گاه برروی یک سنتور حرفه¬ای صنایعی چون خاتم، معرق یا منبت روی صفحه ساز نمی¬بینید زیرا اینها باعث تضعیف صدا می¬شوند (به علت عدم یکدستی صفحه).

خب قطعا شما مانند من متوجه شدید که اختلاف قیمت سنتور A با سنتور B در چیست.

منبع: قیمت سنتور

خرک سنتور چیست ؟

اهمیت خرک سنتور چیست؟

اگر کسی با سنتور آشنایی نسبی هم داشته باشد احتمالا واژه خرک برای اون واژه آشنایی است. به عنوان مثال سنتور 12 خرک موسوی، سنتور 9 خرک علیزاده، سنتور یازده خرک و .... ولی اهمیت خرک در سنتور چیست و چرا زمانی که قصد خرید سنتور را داریم باید به تعداد خرک آن اهمیت دهیم.

خرک سنتور چیست؟

خرک سنتور دومدل دارد.یکی هفتی-هشتی و یکی گرد.چوب ان عمدتا گردو اما برخی از چوبهای رز به دلیل سختی ان استفاده میکنند.خرک وسیله ارتباط سیم باصفحه و پلها میباشد. خرک سنتوز باعث میشود که ارتعاش سیم ها به صفحه منتقل شود. قطعا در ساز سنتور هرچه تعداد خرک ها بیشتر باشند وسعت ساز سنتور هم به لحاظ تعداد نت بیشتر است. به همین دلیل برای اینکه بتوان بدون تغییر دادن کوک، دستگاه ها و گام های بیشتری را نواخت از سنتورهایی با تعداد خرک بیشتر استفاده میشود. اما میتوانیم بگوییم که رایج ترین سنتورها، سنتورهای نه خرک و پس از آن دوازده خرک هستند.

سنتورها با چه تعداد خرکی رایج ترند؟

سنتورهای دوزاده خرک و نه خرک معمولا رایج تر از سنتورهای دیگرند. زیرادر دهه های گذشته بیشتر نوازندگانی که آهنگها و تصنیف های بزمی را مینواخته اند از ساز دوازده خرک استفاده کرده اند به دلیل اینکه با این ساز میتوانند بنا بر نیاز مجلس در دستگاههای مختلف بنوازند و چون اکثر نوازندگان را آقایان تشکیل میداده اند، ساز دوازده خرک که اکثرا می کوک است یعنی سه نت از سنتور سل کوک بم تر است این امکان را میدهد که خود نوازنده بتواند با آن زمزمه کند، در واقع سنتور می کوک بهترین جایگاه را برای صدای خواننده مرد داراست. اما به دلیل اینکه از دوره ی استاد صبا آموزش سنتور با سنتور نه خرک سل کوک صورت گرفت و پس از آن هم اساتید بزرگ سنتور، این سنتور را به عنوان سنتور استاندارد برگزیدند امروزه سنتور نه خرک سل کوک به عنوان سنتور استاندارد شناخته شده و آموزش سنتور و نوازندگی توسط این سنتور انجام می گردد.

منبع: خرک سنتور چیست؟