جشنوارهی موسیقی فجر در سال ۱۳۶۴ فعالیت خود را با عنوان «جشنواره سرود و آهنگهای انقلابی» آغاز کرد. این رویداد ملی به مدت چهار سال با همین نام به فعالیت خود ادامه داد و در آن سالها تنها محملی محسوب میشد که اهالی موسیقی میتوانستند به اجرای برنامه و برگزاری کنسرت بپردازند. چهار سال پس از برگزاری «جشنواره سرود و آهنگهای انقلابی»، این رویداد با عنوان «جشنواره موسیقی فجر» به فعالیت خود ادامه داد که با پایان هشت سال جنگ تحمیلی علیه ایران نیز همراه بود. این رخداد آغازی دوباره برای این جشنواره بود.
در دوره پنجم، جشنواره برای اولین بار دارای «لوگو» شد و نمادهایی پیدا کرد که از این رخداد مهم خبر میداد اما دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۷۰ که جشنواره برای اولین بار به صورت بینالمللی برگزار شد و علاوه بر گروههای داخلی در سبکهای گوناگون، چند گروه خارجی نیز در جشنواره حاضر شدند، این رویداد موسیقایی شکل گستردهتری به خود گرفت. البته در آن سال، بیشتر تلاش شد تا موسیقی کشورهای مسلمان محور فعالیتهای بخش بینالملل قرار گیرند و در همین راستا بخش «معرفی موسیقی ملل مسلمان» شکل گرفت که در آن برترین چهرههای موسیقی مسلمان در جهان حضور داشتند.
در این دوره یک گروه موسیقی از تاجیکستان (گروه استاد آدینه هاشماف و گروه دولتمند خلف)، یک گروه از هند با رهبری استاد بسمالله خان (نوازنده مشهور شهنای) و استاد هابیل علیاف از جمهوری آذربایجان با آواز نصرالله ناصحپور به اجرای برنامه پرداختند. ماهیت بینالمللی جشنواره موسیقی فجر تاکنون ادامه دارد.
اما در سال ۱۳۷۶، در سیزدهمین جشنواره برای اولین بار بخشهای دیگری به جشنواره اضافه شد. در این سال گروههای موسیقی بانوان پس از حدود ۲۰ دهه سکوت توانستند در جشنواره موسیقی فجر به اجرای برنامه بپردازند و بخش «ویژهی بانوان» نیز کار خود را آغاز کرد. این بخش در سالهای بعد نیز کماکان در جشنواره حضور داشت و البته مدتی بعد از آن به عنوان جشنوارهای مستقل تحت عنوان «گل یاس» به فعالیت خود ادامه داد؛ اما این بار در پانزدهمین دوره جشنواره، برای اولین بار ۱۰ کشور از کشورهای صاحب تمدن و موسیقی در جشنواره شرکت کردند. این تغییرات در ساختار جشنواره در سالهای بعد نیز ادامه داشت؛ به طوری که سال بعد از آن نیز بخش دیگری با نام «بخش سازی» اضافه و برای اولین بار در طول برگزاری جشنوارههای موسیقی فجر بخشی با عنوان پایاننامه به جشنواره اضافه شد.
در دوره بیستم نگاه جشنواره به طور خاص و ویژه به بحث پژوهش در موسیقی معطوف و در دوره بیست و سوم بخش رقابتی در جشنواره موسیقی فجر راهاندازی شد. در دورههای بعدی نیز موضوع جوانگرایی به عنوان محور اصلی جشنواره مطرح شد.
در سیو یکمین دوره از این رخداد موسیقایی، با نگاهی به تجربیات سالهای گذشته تلاش شد تا با حضور گروههای حرفهای و اضافه شدن «جایزه باربد» برای انتخاب بهترین آثار تولیدی، ضمن توجه ویژه به بخش تولید، تلاشهایی در خصوص اعتبار بخشی به این رخداد مهم انجام شود. این جشنواره هماکنون 35ساله است و به ریاست محمد اله یاری فومنی مدیریت میشود. جشنوارهٔ موسیقی فجر مهمترین جشنوارهٔ موسیقی ایران است که به مناسبت پیروزی انقلاب سال ۱۳۵۷، از سال ۱۳۶۴ تاکنون معمولاً در بهمن ماه هر سال در تهران برگزار میگردد.
منبع: ویکی پدیا
همانطور که اطلاع دارید تقریبا عود ثبت جهانی شده است و کار پرونده عود به اتمام رسیده است. در رابطه به ثبت جهانی سنتور، سال گذشته داریوش پیرنیاکان؛ دبیر و سخنگوی شورای عالی خانه موسیقی؛ اعلام کرده بود که اگر بودجه در اختیارشان قرار دهند و سازمان میراث فرهنگی مساعدت کند، تدوین پرونده سنتور را نیز انجام خواهد شد.
باوجود اینکه سنتور در ایران بسیار برجسته است و ما سازندگان قدری داریم که با برندهایی مانند سنتور موسوی، سنتور وظیفه دوست، سنتور صادقی و سایر انواع سنتورها فعالیت دارند اما استاد پیشکسوت موسیقی در همان زمان اعلام کرد که سنتور باید به طور مشترک ثبت شود چرا که چین، اروپای شرقی، ترکیه هم آن را دارند. همچنین به این مورد اشاره کرد که ما می توانیم سازهایی که در دیگر کشورها وجود ندارد و تنها متعلق به ایران هست را برای آینده نگاه داشته ام تا در یونسکو ثبت کنیم که می توان به سه تار اشاره کرد.
ایشان دقیقا به این مورد اشاره کرد که پرونده عود را جمع آوری و ویدئوی ده دقیقه ای را برای یونسکو آماده و به سازمان میراث فرهنگی ارسال کردیم تا این پرونده برای سال 2019 در یونسکو ثبت شود. اما امکان دارد کشورهایی که ساز عود دارند بخواهند هنگام ثبت یونسکو به ما بپیوندند، همچون ساز کمانچه که پیش از آن جمهوری آذربایجان درخواست کرد و ما نیز پیوستن آنها را به پرونده پذیرفتیم.
زمانی که ساز کمانچه در یونسکو ثبت جهانی شد چالشی که وجو داشت این بوده است که به اسامی کشور ها به ترتیب الفبا ثبت نشود زیرا جمهوری اسلامی ایران بعد از سایر کشور ها قرار می گرفت. که خوشبختانه با مقاومت ها و استدلال های ردیف دان موسیقی ایران این مورد تایید شده است و اکنون اگر کمانچه را در سایت یونسکو جستجو کنید، نام ایران می آید.
خوشبخاته چون ایران از نظر فرهنگی گستره بسیار پهناوری دارد هر زمان که میخواهد یک اثر میراث معنوی را ثبت جهانی کند کشورهای دیگر نیز میخواهند به آن بپیوندند و این اتفاق نباید خشم ما را به همراه داشته باشد بلکه باید به این قضیه افتخار کنیم. مثلا زمانی که 12 کشور میخواهند در پرونده ثبت عید نوروز سهیم باشند یعنی اینها زمانی جز ایران بوده اند.
علاوه بر ساز کمانچه که در ثبت آن با کشورهای دیگر سهیم شده ایم احتمالا در ساز سنتور و نی نیز این اتفاق بیفتد.
منبع:ایرنا
گروهها و هنرمندان موسیقی برای شرکت در جشنواره تا 17 آذرماه سال جاری فرصت دارند تا در سایت جشنواره به نشانی www.fajrmusicfestival.com ثبت نام کنند.
سیوپنجمین جشنوارۀ موسیقی فجر همزمان و در گرامیداشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران از تاریخ 24 تا 30 بهمن 139۸ برگزار خواهد شد. فراخوان حاضر بر اساس آییننامۀ جشنواره و با هدف شناسایی، ظرفیتسازی و حمایت از فعالیتهای خلاقانۀ هنرمندان و گروههای موسیقی سراسر کشور با اولویت معیارهای هنریِ هر شاخه از موسیقی تهیه و تنظیم شده است. ستاد برگزاری جشنواره با انتشار این فراخوان از کلیۀ گروهها و هنرمندان فعال موسیقی در عرصۀ اجرای صحنهای دعوت میکند در صورت تمایل با مطالعۀ دقیق فراخوان و ارسال آثار و مدارک خود در برگزاری و هرچه پربارتر شدن این رویداد هنری مشارکت نمایند.
بدیهی است پس از بررسی آثار رسیده به دبیرخانۀ جشنواره توسط هیئت انتخابِ گروهها، اجراهای منتخب این امکان را خواهند داشت در سیوپنجمین جشنوارۀ موسیقی فجر روی صحنه روند.
ارائۀ نمونۀ تصویری از اجرا
تکمیل فرم درخواست شرکت در جشنواره
متن تایپشدۀ شعر، ترانه و کلام
(در صورتی که شعر یا کلام آثار به زبانی غیر از فارسی است، ارسال ترجمۀ دقیق شعر، ترانه یا کلام نیز الزامی است.)
منبع خبری: جشنواره موسیقی فجر