نوازندگان سنتور ایرانی

نوازندگان سنتور اهل ایران

نوازندگی سنتور با دو چوب نازک که به آن‌ها «مضراب» گفته می‌شود، انجام می‌شود. مضراب‌ها در گذشته بدون نمد بودند ولی اکنون بیش‌تر به مضراب‌ها نمد می‌چسبانند که باعث نرمتر شدن و کم زنگ‌تر شدن آوای سنتور می‌شود. در اکثر اوقات، نوازنده باید با هر یک از مضراب‌ها، نت متفاوتی را اجرا کند (به ویژه در برخی از چهارمضراب‌ها که بیش‌تر پایه قطعه با دست چپ و ملودی با دست راست اجرا می‌شود). به همین دلیل نوازندگی این ساز علاوه بر چابکی دست‌ها، به تمرکز ذهن نیز نیاز دارد که تنها با آزمون فراوان بدست می‌آید. سنتورسازی است که اگر نوازنده بر آن چیره شود، می‌تواند با آن کارهای زیبا و ماندگاری بیافریند. این ساز به خوبی توانایی تک نوازی و هم نوازی را دارا می‌باشد.

برابر نیمی از زندگانی آزمون سنتورنوازان، به کوک کردن آن می‌گذرد. چون کوبه‌های مداوم مضراب روی سیم‌ها و تأثیرگذاری نم و گرما روی چوب و سیم‌ها کوک را به هم می‌زند و ۷۲ سیم باید مرتب کوک یا هم خوان شود، از این رو سنتور،‌سازی شناخته می‌شود که همراه با زیبایی، بسیاری از پیامدهای فیزیکی می‌تواند روی آوا و کوک آن تأثیر بگذارد و حتی نوازنده‌های ماهر را برای یک کوک دلخواه ناکام می‌گذارد.

از جمله معروفترین نوازندگان سنتور می توان اساتید زیر را نام برد.

استاد اردوان کامکار

اردوان کامکار در سال ۱۳۴۷ در سنندج به دنیا آمد. او آموزش سنتور را از سن ۴ سالگی و نزد پدرش، حسن کامکار آغاز کرد. اردوان کامکار، در جوانی به همراه برادرش هوشنگ کامکار، کنسرتینوی سنتوری تصنیف کرد که در آلبومی به نام بر تارک سپیده (همراه با یک کنسرتینوی کمانچه از برادرش، اردشیر) به بازار عرضه شد. او در سال ۱۳۵۹ به تهران آمد و فعالیت خود را به طور جدی در عرصه موسیقی آغاز کرد و با کمک برادرانش، هوشنگ و ارسلان، درس‌های هارمونی، کنترپوان و اصول آهنگسازی را فرا گرفت. او نواختن سنتور را به سطح خوبی از لحاظ تکنیکی رساند و در زمینه نوازندگی، ردیف موسیقی ایران، گروه نوازی، اصول و مبانی موسیقی و آهنگسازی هم به درجاتی نسبتاً خوب رسید. تقسیم ملودی های قطعات و تقسیم آن‌ها در دو دست یکی دیگر از ویژگی‌های نوازندگی‌اش است، و یکی از مهمترین توانایی‌هایش، قدرت مساوی دستانش است که مضراب های چپ و راستش را یکدست کرده است.

استاد سیامک آقایی

سیامک آقایی زادهٔ ۱۳۵۲در اهواز است. او فراگیری ساز سنتور را ابتدا نزد «رؤیا حلاج» در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی آغاز کرد و سپس نزد هنرمندانی همچون: مسعود شناسا، پرویز مشکاتیان، محمدرضا لطفی، حسین ملک، ناصر فرهنگفر، مجید کیانی و رامبد صدیف فراگیری موسیقی را ادامه داد. وی فارغ‌التحصیل رشته موسیقی در مقطع کارشناسی از دانشکده هنرهای زیبا - دانشگاه تهران است. وی در دوران تحصیل از آموزه‌های پژوهشگران موسیقی همچون: محمدتقی مسعودیه، تقی بینش، فرهاد فخرالدینی، خسرو مولانا، آذین موحد و محمدرضا درویشی بهره برد.

استاد پرویز مشکاتیان

پرویز مشکاتیان در سال ۱۳۳۴ در نیشابور به دنیا آمد. او مقدمات موسیقی را از شش سالگی نزد پدرش، حسن مشکاتیان، که استاد سنتورنوازی و آشنا با ویولن و سه‌تار بود، آموخت. وی آموختن موسیقی را در طول تحصیل در زادگاهش، نیشابور پی گرفت و تا پایان دورهٔ متوسطه همچنان در پیشگاه پدر به فراگیری و تمرین مشغول بود. او در سال ۱۳۵۳ وارد دانشکدهٔ هنرهای زیبا در دانشگاه تهران شد و به آموختن ردیف میرزا عبدالله نزد نور علی خان برومند و ردیف موسیقی سنتی نزد داریوش صفوت پرداخت. وی هم‌زمان با آموزش ردیف، مبانی موسیقی ایرانی را نزد اساتیدی چون محمدتقی مسعودیه، مهدی برکشلی، عبدالله دوامی، سعید هرمزی و یوسف فروتن فرا گرفت. او نوازندگی سنتور را در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به صورت بسیار جدی ادامه داد و توانست در نوازندگی این ساز به مهارت ویژه و چشمگیری دست پیدا کند و همچنین توانست کارهای بزرگ فراوانی را در زمینهٔ آهنگسازی و نوازندگی سنتور به ویژه در زمینهٔ ساخت قطعات همنوازی (ارکسترال)، تصنیف و نیز تکنوازی انجام دهد. مشکاتیان در این سال‌ها، کنسرت‌های متعددی با خوانندگانی چون پریسا و هنگامه اخوان اجرا کرد و در سال ۱۳۵۶، گروه عارف را تشکیل داد. وی در آزمون موسیقی باربد که به ابتکار نورعلی برومند برگزار می‌گردید، به همراه پشنگ کامکار مقام نخست در رشتهٔ سنتور و همراه با داریوش طلایی، مقام ممتاز در ردیف‌نوازی را به دست آورد. وی همسر سابق افسانه شجریان بوده و صاحب دو فرزند به نامهای آوا و آیین است.

حسام‌الدین سراج

حسام‌الدین سراج در ۲۶ مرداد ماه سال ۱۳۳۷ در اصفهان چشم به جهان گشود. ایشان فرزند سید محمدرضا سراج است و دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس معماری از دانشگاه شهید بهشتی و دکتری پژوهش هنر از دانشگاه هنر می‌باشد. وی، موسیقی را از سیزده سالگی با آموختن تنبک آغاز کرد. سپس سنتور را نزد سیروس ساغری آموخته و برای تکمیل آن از استادانی چون فرامرز پایور، رضا شفیعیان و پشنگ کامکار بهره گرفت. همچنین در زمینهٔ آواز از محضر محمود کریمی و محمدرضا شجریان استفاده کرد. بزرگترین مشوق وی در تحصیل علم و هنر پدرش بود. او بر علوم قدیمه و ادبیات احاطه داشت و از صدای خوش آهنگی برخوردار بود و با استادان ادب و هنر نظیر جلال الدین همائی، تاج اصفهانی، حسن کسائی و… حشر و نشر داشت، به همین جهت فضائی مستعد برای تربیت فرزندانش فراهم آورده بود. وی علاوه بر آواز، در برخی از آثارش آهنگ‌سازی را نیز به عهده داشته و با نواختن سنتور و سه‌تار نیز آشنایی دارد. همچنین در دانشکده هنرهای زیبا بحثی تحت عنوان شناخت هنر را تدریس می‌کند. او، علاوه بر ایران، کنسرت‌های فراوانی در کشورهای مختلف داشته‌است. برنامه وی در خندوانه در تاریخ 97/11/12 روی آنتن رفت و او گفت و گویی با رامبد جوان داشت و همچنین یکی از قطعات خود را اجرا کرد و جناب خان نیز از وی تقدیر ویژه کرد.

از جمله دیگر نوازندن سنتور می توان اساتید زیر را نام برد :

• داریوش سالاری
• مهدی ستایشگر
• محمدجواد ضرابیان
• علیرضا جواهری
• محمد نایینی

برگرفته از : ویکی پدیا

معیار ارزیابی سنتور

معیارهای ارزیابی سنتور کدامند؟

قطعا تمام علاقه مندان به ساز سنتور در هنگام خرید سنتور به چالش های بسیار زیادی بر می خورند. در این راستا از اساتید موسیقی خود و افراد خبره مشاوره و راهنمایی می گیرند. در این مطلب معیارهای ارزیابی سنتور بیان شده است که قطعا می تواند در انتخاب سنتور خوب و خرید بهتر یاری رسان باشد.

صنعت و ساختمان ساز سنتور

سلیقه در پرداخت چوب:
سنتور در مراحل مختلف مورد پرداخت با رنده، سمباده، مُقار، لیسه و … قرار می­گیرد که کیفیت پرداخت، نشان از حوصله و سلیقه سازنده می­باشد. کیفیت رنگرزی:
سازندگان مختلف ممکن است روشهای زیادی برای رنگرزی انتخاب کنند مانند لاک الکل، سیلر و … ، که نوع رنگرزی و سلیقه در این مورد می تواند درصدای سنتور تاثیر بگذارد. (مثلا رنگهای پوشاننده میتواند جلوی ارتعاش الیاف چوب را بگیرد) البته رنگ در ظاهر زیبای سنتور بسیار موثر است. انضباط و چینش گوشی­ها:
چیدمان گوشیها از سلیقه در سوراخکاری و برقو زدن مناسب حکایت دارد و گوشی های خوش تراش هم به صدای سنتور کمک می­کند و هم در نگهداری کوک موثر است. کیفیت چسباندن کلاف، صفحه و کفه:
یکی از قسمتهای مهم در سنتورسازی، سرهم کردن اجزای سنتور و چسباندن قسمتهای مختلف آن است. زیبایی در اتصال اجزا، هم نشان از سلیقه سازنده دارد و هم می­تواند به ایجاد صدایی متناسب کمک کند. تناسب وزن سنتور:
در برخی از سنتورها وزن زیاد به معنی ضخامتهای نامناسب به چوب یا خیس بودن آن است. و در برخی سبک بودن زیاد سنتور به معنی پوک بودن چوب و یا ضعیف بودن آن است که این به تجربه به دست می­آید که در مقایسه با صدای سنتور اعتبار پیدا می­کند.

کیفیت صوتی

یک دست بودن صدا:
یک سنتور مناسب در نتهای مختلف دارای جنس صدای یکسان است که این نشان تخصص سازنده در پل گذاری و تنظیم ضخامت صفحه و کفه است که باعث می­شود با تغییر پوزیسیونها، رنگ، حجم صدا و تونالیته سنتور عوض نشود. حجم صدا:
حجم صدای مناسب در سنتور نشان تخصص سازنده است. رسیدن به یک حجم بالای صوتی و پرقدرت برای سنتور بسیار دشوار است که توان چوب شناسی و تنظیم ضخامت نیاز دارد که بسیار ارزشمند است. جنس صدا:
تقه دار بودن، گزدار بودن صدا و … از جمله عیوبی است که می­تواند جنس صدا راتضعیف کند و صدای کریستالی، پخته، عمیق و جاافتاده از جمله اصطلاحاتی است که برای صداهای مناسب از آن یاد می­شود. نگهداری کوک:
چرخش راحت گوشیها (نداشتن حرکت پله ای) و عدم برگشت گوشی­ها پس از کوک کردن به معنی نگهداری مناسب کوک است که برای یک سنتور بسیار حیاتی است که البته فاکتورهایی مثل ضخامت صفحه، ارتفاع خرک و … در کوک موثر است که دراین مرحله از آنها نمی­توان گذشت.

منبع:معیار ارزیابی سنتور در وبسایت ساز24

سنتور موسوی

شناخت سنتور موسوی

اصولاً در بین ساخته های یک سازنده ساز، تعداد مهرها می بایست سازها را از نظر کیفیت ساخت و متریال به کار رفته در یک رده بندی کیفی قرار بدهد. در سنتورهای موسوی این مسأله به وضوح دیده می شود. چنان که سنتور دو مهر موسوی نسبت به مدل های قبلی خود یعنی یک مهر ساده و یک مهر ویژه، در ساخت و پرداخت پیشرفته تر است.
در ساخت این سنتور از چوب گردوی مرغوب استفاده شده و اتصال صفحه و کفه و کلاف به یکدیگر به بهترین نحو انجام شده است. چوب استفاده شده در صفحه زیرین (کفه) طرح ابری دارد که این خود نشان از انتخاب چوب با کیفیت برای این بخش است. هم چنین در کلاف راست و چپ که گوشی ها و سیم گیرهای سنتور بر روی آنها قرار می گیرند، از چوب راه راست و قوی استفاده شده است. گوشی ها نیز از نوع آهن آبکاری اتومات دوبل هستند و به خوبی برقو خورده اند تا ساز در نگه داشتن کوک بهتر عمل کند. کیفیت خرک ها و فرم و پرداخت شیطانک ها در مدل دو مهر سنتور موسوی، نسبت به مدل های پایین تر در مجموع بهتر است.
نکته قابل توجه در سنتور موسوی دو مهر، وجود دو سوراخ روی قسمت پایین کلاف برای دسترسی به پل ها و رگلاژ کردن آنها با ابزار مربوطه است. بوسیله پل کش و از طریق این سوراخ ها می توان پل های مربوط به سیم های زرد و یا سیم های سفید و پشت خرک را جابجا کرد. در نوازندگی با سنتور موسوی مدل دو مهر، صدایی نرم، شفاف، قوی و یکدست را در تمام محدوده ساز تجربه خواهید نمود. قیمت این سنتور با کیفیت قابل توجه آن در تناسب است و این ساز را به یکی از گزینه های مناسب برای نوازندگان متوسط و حرفه ای تبدیل می کند.

متعلقات همراه سنتور موسوی

سنتور موسوی هعمولا همراه جعبه چرمی یا جعبه فومی / آچار کوک و مضراب سنتور ارائه میشود. برای نگه داری از این محصول نیز لازم است این متعلقات به همراه تهیه شود.

برخی از انواع سنتور موسوی

• سنتور موسوی یک مهر ساده
• سنتور موسوی دو مهر ساده
• سنتور موسوی یک مهر ویژه
• سنتور موسوی حرفه ای
• سنتور موسوی دو مهر ویژه

منبع: https://saaz24.com/product/santour-mousavi-domohr-sadeh/

راهنمای خرید سنتور | نکاتی که باید هنگام خرید سنتور رعایت کرد

راهنمای خرید سنتور

سنتور ساز زهی زخمه‎ای موسیقی ایرانی است. یفرهنگ دهخدا سنتور را این‌گونه بازشناخته‌است: «از سازهای ایرانی به شکل ذوزنقه که دارای سیم‌های بسیاری است و با دو زخمه چوبی نواخته می‌شود(نقل از ویکی پدیا).» عوامل بسیاری در قیمت سنتور تاثیر گذارند و سازآموز را ترغیب به خرید ساز می کنند. در این مقاله سعی شده است تا به عمده ترین و برجسته ترین فاکتورها اشاره شود.

انواع سنتور

سنتور بر اساس ابعاد خاص که قاعده هم دارد می تواند به سنتور سل، لا، سی …،کروماتیک، ۱۲خرک، ۱۴خرک، باس و…تقسیم شود. البته در این تقسیم بندی تنها ابعاد ساز متغیر است و بقیه اجزای ساز یکسان می باشد.

دو شیوه‌ی متفاوت برای محاسبه‌ی هزینه‌ی تبلیغات به ازای کلیک وجود دارد: یکی تعیین نرخ ثابت به ازای هر کلیک، و دیگری مزایده بر اساس پیشنهاد قیمت یا Bid. در هر دو حالت تبلیغ‌دهنده باید ارزش بالقوه‌ای که از هر کلیک ناشی می‌شود را در نظر بگیرد. ارزش یاد شده به بازدیدکننده‌ی مورد انتظار تبلیغ‌دهنده و عایدی کوتاه‌مدت و بلند‌مدت حاصل از این بازدید (معمولاً درآمد) بستگی خواهد داشت.

بخشهای مختلف سنتور

جعبه رِزُنانس :

منظور از جعبه رزنانس، جعبه شامل صفحه و کفه و کلاف می باشد که با چسب یا سریشم به هم متصل هستند. در داخل این جعبه بین ۳ تا ۷ چوب (پل) به قطر حدودی یک سانتی متر وجود دارد که بین صفحه و کف قرار دارد که بنا به تخصص و تجربه سازنده ساز در جاهای خاصی قرار میگیرد که این خود به یک دست بودن صدا و تناسب حجم صدا و جنس ان کمک بسیار زیادی می کند. لازم به ذکر است که برخی از اساتید سازنده فقط با ابزار پل عیوب صدایی بسیاری از سازها را می توانند رفع کنند.

جنس جعبه :

جنس چوب سنتور عمدتا از گردو می باشد (البته چوب راش، آزاد، رز وود، فوفل… نیز استفاده میشود) که البته خود چوب گردو بنا بر عمر درخت، قطر تنه، منطقه رویش درخت، مدت زمان خشک شدن چوب و شیوه خشک شدن ان کیفیتهای مختلفی دارد. بسیاری از اساتید سازنده ساز معتقدند چوب مناطق سردسیر مثلا کردستان، سنندج، الموت و… از کیفیت بهتری برخوردارند. البته از دید اکثر اساتید چوب گردوی تیره که دارای رگه های راست و منظم و یا فرهای ابر گونه روی چوب می باشند، که مدت زیادی (مثلا حداقل ۵سال) از خشک شدن انها می گذرد، گزینه مناسبی برای خرید سنتور خوش صدا خواهد بود.

گل روی جعبه :

بر روی صفحه سنتور دو سوراخ به شکل گل وجود دارد که به ان گل سنتور گفته میشود. علت حضور این گل علاوه بر زیبایی، کمک به ایجاد رزنانس در داخل جعبه می باشد که محل آن بر اساس شیوه پل گذاری وسلیقه سازنده زیر سیمهای زرد و پشت خرک تعبیه می شود.

ضخامت صفحه و کف :

بسیاری از اساتید حرفه ای معتقدند که چیدمان پل تنها فاکتور مهم تنظیم صدای ساز نیست بلکه ضخامت صفحه و کف نقش بسیار زیادی در کیفیت صدای ساز دارد. البته در این بین ضخامت صفحه از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنا به جنس چوب و میزان خشک شدن ان ضخامت کف بین ۷تا ۹ میلیمتر و صفحه بین ۵٫۵ تا ۷٫۵ میلیمتر تنظیم می شود.شایان ذکر است که اساتید حرفه ای بنابر جنس چوب ممکن است ضخامتهای مختلفی در نقاط مختلف صفحه و کف ایجاد کنند.که البته خود همین تجربه وتخصص زیادی را میطلبد .

شیطانک :

روی دو ساق ذوذنقه سنتور یک برجستگی وجود دارد که روی ان دو میله استیل به قطر حدودی ۲ میلیمتر قرار دارد که به شیطانک گفته می شود.که بعدا سیمهای سنتور روی ان قرار میگیرد. ارتفاع شیطانک از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بوسیله ان، میزان فشار سیمها روی خرک تغییر میکند که این خود در نهایت روی صدای ساز اثرگزار خواهد بود.

گوشی و سیمگیر :

در طرف راست سنتور و بر روی کلاف گوشی قرار دارد که سیمها ی ساز در نهایت از طریق همین گوشیها کوک وتنظیم می شوند . اما نکته مهم در قسمت گوشی شیوه سوراخ کاری و برقو زدن است که رعایت همین نکته به کوک خوب و دقیق منجر خواهد شد. اما سیمگیر در طرف چپ ساز قرار دارد که تنها نکته مهم شیوه گره زدن سیم است که در نگهداشتن کوک می تواند موثر باشد.

جنس سیم :

سنتور شامل دو نوع سیم می باشد که به سیم سفید وسیم زرد یا قرمز معروف است. سیم سفید از جنس فولاد می باشد و سیم زرد یک ترکیب الیاژی از کروم، مس وفولاد است. که البته این سیمها عمدتا وارداتی هستند. نکته مهم در این است که جنس سیم و کیفیت (یکدستی چگالی سیم) آن بر روی صدا بسیار موثر است.

معیارهای ارزیابی سنتور

• جنس صدا: بم کریستالی، زنگ دار، پر حجم، صدای بسته و کم حجم، تقه دار بودن ساز، میزان یکدستی صدای ساز
• جنس چوب: چوب تیره یا روشن، راه راست بودن چوب یا فردار بودن، کهنه یا تازه بودن چوب، سبک و پوک یا سنگین بودن چوب
• کیفیت پرداخت: کیفیت پرداخت ساز، کیفیت رنگ کاری ساز، کیفیت خرک ها، کیفیت سیم، گوشی و ساچمه و سیم گیر، فاکتورهای اضافه مثل معرق یا خاتم یا منبت

منبع: ساز24